Những nguyên nhân chính gây cháy
- Cháy do điện: quá tải đường dẫn gây chập điện, cháy cầu chì, hư chất cách điện, hồ quang điện sinh ra đóng cầu dao điện,…
- Cháy do nhiệt độ cao khi hàn hơi, hàn điện và có vật dụng dễ bắt lửa như: gỗ, que diêm, vải…
- Do phản ứng hóa học như một vài chất khi kết hợp với nhau sẽ gây ra cháy hoặc xẹt lửa.
- Một số loại chất liệu có thể tự bốc cháy như : vải sợi hóa học 180, gỗ thông 250, giấy 184.
- Do ma sát tĩnh điện của một số vật dụng ma sát với nhau như ma sát mài..
- Cháy do tia bức xạ, khi nhiệt độ không khí cao, ánh sáng chiếu thẳng vào những vật dụng có chất gây cháy, hoặc là ánh nắng xuyên qua tấm thủy tinh.
- Cháy do sét đánh,tạo ra tia lửa.
- Dùng lửa để nấu ăn, thắp nến, hương, đốt vàng mã,…
- Sơ suất trong quá trình sử dụng các thiết bị có khả năng gây cháy.
Cách phòng cháy
- Trang bị phương tiện PCCC (bình bọt AB, Bình , bột khô như cát, nước,…).
- Thường xuyên kiểm tra hệ thống báo cháy.
- Luôn đảm bảo hệ thống điện không quá tải.
- Khi thời tiết nắng nóng, hạn chế ánh sáng chiếu thẳng vào những vật có khả năng gây cháy cao.
- Luôn kiểm tra bếp, hạn chế nấu bếp và bỏ ra ngoài, hay bỏ đi làm những việc khác.
- Không mang các chất dễ gây cháy vào nhà như xăng, dầu…
- Mọi khả năng phát sinh ra mồi lửa tại những chỗ sản xuất có liên quan đến các chất dễ cháy nổ.
- Hạn chế việc dùng nồi có đáy lớn đun nấu trên bếp gas mini vì ngọn lửa sẽ trùm xuống bình gas rất nguy hiểm.
- Thường xuyên tham gia các khóa phòng cháy chữa cháy để có thêm kiến thức phòng cháy và chữa cháy khi có đám cháy xảy ra.
Cách chữa cháy khẩn cấp
Làm gì khi có cháy xảy ra?
- Quan trọng nhất là bình tĩnh suy xét tình hình.
- Cắt điện và gọi ngay 114.
- Không trốn trong tủ quần áo, gầm giường, hãy tin rằng bạn sẽ được cứu thoát.
- Tìm lối thoát theo đèn chỉ dẫn hoặc nghe thông báo.
- Bò, cúi, lom khom sát đất để tránh khói, khí nóng.
- Di chuyển cạnh khu vực tường và gần cửa sổ.
- Dùng quần áo, chăn, mềnh nhúng nước và choàng lên đầu, lên người.
- Nhanh chóng thoát ra cửa hoặc cầu thang thoát nạn.
- Vẫy tay, kêu to báo hiệu người tới cứu.
- Tuyệt đối không nhảy trừ khi có đệm, lưới ở phía dưới.
Khi quần áo bị bắt lửa
☑ Bình tĩnh, không hoảng sợ, dừng chạy ngay lập tức.
☑ Hãy nằm nhanh xuống sàn nhà hoặc áp mình vào tường phía trước hoặc sau bạn.
☑ Không lấy tay dập lửa.
☑ Một tay che miệng, một tay che mắt, mũi và tiếp tục cuộn tròn cho tới khi tắt lửa.
Phân loại đám cháy dựa trên loại vật liệu bị cháy
☑ Đám cháy lớp A: rắn bao gồm gỗ, giấy, vải, rác và vật liệu thông thường khác.
☑ Đám cháy lớp B: chất lỏng dễ cháy như xăng dầu, sơn,…
☑ Đám cháy lớp C: các thiết bị điện và các đám cháy liên quan tới điện.
☑ Đám cháy lớp D: kim loại và hợp kim dễ cháy.
☑ Đám cháy lớp K: dành cho khu vực bếp núc (đối với dầu hay chất béo động thực vật).
Phân loại chất chữa cháy
Nước: là chất dùng để chữa cháy thông dụng, có sẵn trong thiên nhiên và sử dụng đơn giản.
☑ Nguyên lý chữa cháy: hấp thụ nhiệt lượng đám cháy
☑ Áp dụng cho đám cháy: lớp A, không dùng cho lớp B và C
Tuyệt đối không sử dụng nước để dập tắt đám cháy xăng dầu vì xăng, dầu nhẹ hơn nước, không hòa tan trong nước nên gây cháy lan.
Ở những đám cháy có điện, cần ngắt nguồn điện trước khi dập tắt đám cháy
Hóa chất khô: bột chữa cháy được chứa trong bình xách tay hoặc xe đẩy.
☑ Nguyên lý chữa cháy: cách ly và làm loãng nồng độ Oxy tiếp xúc với đám cháy, khi thiếu Oxy thì đám cháy sẽ được kìm hãm.
☑ Áp dụng cho đám cháy: lớp A, B và C.
Bọt chữa cháy Foam
☑ Nguyên lý chữa cháy: ngăn không cho Oxy tiếp xúc với đám cháy.
☑ Áp dụng cho đám cháy: lớp A và B.
Khí nén
☑ Nguyên lý chữa cháy: mỗi khí nén có nguyên lý chữa cháy khác nhaukhí FM 200, Novec 1230 (chất lỏng hóa hơi): hấp thụ mạnh nhiệt lượng đám cháy, làm dập tắt đám cháy mà không làm giảm nồng độ Oxystat- X: bẻ gãy chuỗi phản ứng hóa họcKhí Nito, CO2: làm giảm nồng độ Oxy dưới 14% (nguy hiểm cho con người)
☑ Áp dụng cho đám cháy: lớp A, B và C
Ngoài ra có thể sử dụng các chất chữa cháy đơn giản sau:
☑ Cát: là chất dễ kiếm, rẻ tiền và dễ sử dụng.
Nguyên lý chữa cháy: cát hấp thụ nhiệt, làm hạ nhiệt độ của đám cháy, mặt khác cát phủ lên đám cháy tạo ra một màng ngăn cách Oxy với đám cháy làm cho lửa tắt (tác dụng làm ngạt).
☑ Chăn, màn nhúng nước: ngăn cách đám cháy với Oxy bên ngoài, giảm nhiệt lượng đám cháy.
☑ Dung dịch muối: muối rơi vào bề mặt cháy tạo ra màn cách ly với Oxy.
5 thiết bị PCCC thông dụng cần trang bị:
✓ Bình chữa cháy
Bình chữa cháy là thiết bị dễ sử dụng và mang lại hiệu quả cao. Bình có nhiều loại khác nhau về dung tích và hình dáng. Tuy nhiên, loại bình này chỉ có thể làm loãng đám cháy, chữa cháy trong nhà; không “trị” được các chất cháy gốc kim loại kiềm, kiềm thổ vì cháy sẽ mạnh hơn.
Các gia đình cần đặt bình cứu hỏa ở nơi dễ nhìn thấy, khô ráo, tránh ánh nắng Mặt trời trực tiếp. Khi di chuyển phải nhẹ nhàng và nên kiểm tra bình thường xuyên.
✓ Thang dây, thang thoát hiểm
Trong trường hợp không thể thoát ra ngoài bằng cửa chính hay cửa thoát hiểm khi xảy ra hỏa hoạn, một chiếc thang dây hay dây thoát hiểm sẽ là vật dụng cực kỳ hữu ích giúp bạn thoát ra khỏi đám cháy qua cửa sổ hoặc ban công.
Tùy theo độ cao của căn nhà, bạn có thể lựa chọn các loại dây thoát hiểm với độ dài tương ứng (có dây dài 50m, tương đương nhà có 12 tầng). Khi gặp sự cố, bạn móc đầu dây thang vào thành cửa sổ hoặc ban công có bệ chắc chắn. Mọi bộ phận của thiết bị đều chống cháy nên bạn có thể yên tâm và bình tĩnh để thoát hiểm. Trọng lượng chịu tải cho phép của dây khoảng 150kg.
✓ Mặt nạ lọc khói độc
Với giá thành hợp lý, mặt nạ phòng khói, phòng khí độc được bán phổ biến tại tại thị trường Việt Nam.
Mặt nạ chống khói có phần đầu làm bằng vật liệu chống cháy, bên ngoài phủ lớp màng bạc nhôm để ngăn sự bức xạ nhiệt cao, tránh gây tổn thương vùng đầu cho người thoát hiểm. Mặt nạ chống khói lọc được các loại hơi và khí độc phát sinh trong đám cháy, đặc biệt là khí CO, giúp người sử dụng thở và thoát hiểm trong 40 phút. Mặt nạ chống khói được thiết kế phù hợp với mọi khuôn mặt, kể cả trẻ em. Dây đeo có màu cam giúp người bị nạn được nhân viên cứu hộ nhận biết dễ dàng trong đám khói. Chất liệu mặt trùm làm bằng vật liệu chống bắt lửa.
✓ Chăn chống cháy
Chăn chống cháy (còn gọi chăn dập lửa, chăn cứu hỏa) được làm từ sợi thủy tinh, không sử dụng amiang độc hại.
Chăn có khả năng cách nhiệt, chống cháy, chống axít và kiềm; đặc biệt, có thể chịu được nhiệt độ tới 700 độ C. Khi xảy ra hỏa hoạn, chỉ cần quấn chăn vào người và nhanh chóng theo cầu thang thoát hiểm để ra khỏi vùng hỏa hoạn trong các tòa nhà, văn phòng, nhà kho…
✓ Bộ dụng cụ phá dỡ
Bộ dụng cụ phá dỡ chuyên dụng thích hợp sử dụng trong nhà ở, villa, căn hộ chung cư, kho tàng… Khi xảy ra sự cố, bạn có thể dùng bộ dụng cụ này để thoát tới vị trí an toàn.